Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω!

Της Μαρίνας Αποστόλου

Επίκαιρος πιο πολύ

κι από την εποχή του ο Ιταλός Νομπελίστας

Ντάριο Φο

Από τον Οκτώβρη κάθε Δευτέρα και Τρίτη με διπλή παράσταση στο θέατρο Άλφα, η ανατρεπτική φάρσα του Ντάριο Φο από τους πολύ καλούς γνώστες του συγγραφέα, Στέφανο Ληναίο και Έλλη Φωτίου. Ένα θεατρικό γεγονός στο οποίο οφείλουμε να σταθούμε.

Η πρώτη μου γνωριμία με το Στέφανο Ληναίο και την Έλλη Φωτίου να παίζουν Ντάριο Φο έγινε το χειμώνα του 2003 με το ανέβασμα του εξαιρετικού έργου Ένα τυχαίο ατύχημα. Επτά χρόνια μετά, στη δεύτερη σκηνή του θεάτρου Άλφα, το ίδιο θεατρικό ζευγάρι έρχεται να ξαναζωντανέψει (η τελευταία φορά ήταν το 2000) σε μια σύγχρονη διασκευή το διαχρονικό πολιτικό κείμενο του Ιταλού συγγραφέα Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω.

Ιταλία, δεκαετία του ’70. Η πετρελαϊκή κρίση βάζει φωτιά σε τιμές και πληθωρισμό. Μαζικές απολύσεις, μειώσεις ωραρίου και αμοιβών. Η ζωή έχει γίνει πιο δύσκολη από ποτέ κι η λαϊκή επανάσταση αποτελεί τη μόνη λύση. Οι ήρωες του έργου υψώνουν το ανάστημά τους και φωνάζουν: «Ακριβαίνετε εσείς τα πράγματα; Ε, κι εμείς λοιπόν, δεν τα πληρώνουμε, τα απαλλοτριώνουμε».

Μια κωμωδία με γρήγορους ρυθμούς, θεωρήθηκε τόσο επικίνδυνη που οι επιχειρηματίες πήγανε τον Φο στο δικαστήριο κατηγορώντας τον ότι ωθεί το λαό στο να κλέβει. Έργο κοινωνικής διαμαρτυρίας, καυτηριάζει τα κακώς κείμενα, με νοικοκυρές που ψωνίζουν στο σούπερ μάρκετ αλλά ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΟΥΝ, ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΟΥΝ!

Ο Ντάριο Φο διδάσκει μέσα από την κωμωδία του την ανυπακοή και τη δράση. Πλατύς, ζωντανός και ανθρώπινος, ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι: «η άγνοια είναι η βάση της αδικίας. Οι διανοούμενοι έχουμε το δικαίωμα του λόγου και τη δυνατότητα να ενημερώνουμε τους νέους».

Σε μια Ελλάδα που βρίσκεται σε οξεία οικονομική κρίση, το Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω έρχεται ως αντίδοτο στην ακρίβεια και την απαισιοδοξία.

Απόσπασμα από το βιβλίο:

«Σ’ έναν καπιταλιστή δεν πρέπει ποτέ να λες ‘’αχ, σας παρακαλώ, θα μπορούσατε λιγάκι να μου κάνετε λίγο χώρο ν’ αναπνεύσω κι εγώ;... εμείς που βγάζουμε πάντα το φίδι απ’ την τρύπα για τους άλλους, θα μπορούμε επιτέλους να σκεφτούμε και τον εαυτό μας... Να κτίζουμε σπίτια που ανήκουν σε μας. Να ζούμε σαν κανονικοί άνθρωποι κι όχι σαν ζώα χωρίς χαρά και φαντασία...

Κι όταν μια μέρα πεθάνεις, δε θα πεθάνεις σα γέρος, σα στιμμένη λεμονόκουπα, αλλά σαν άνθρωπος που έζησε ελεύθερος κι ευχαριστημένος μαζί με τους άλλους ανθρώπους».

Το Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω πρωτοπαίχτηκε στο Μιλάνο το 1974 από το Φο και τη σύντροφό του Φράνκα Ράμε. Ο συγγραφέας, παρόλο το κυνηγητό που υπέστη, απέσπασε το 1997 το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας.

ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΩ ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΩ